Aksara, Basa, lan Sastra Bali

"Om Swastyastu, swasti prapta aturang titiang majeng ring para sameton blogger sami, durusang macecingak ring blog titiang, pinaka anggen jalaran masadu wirasa, mogi-mogi wenten pikenohnyane"

Sabtu, 08 Juni 2013

Têpakan Kulkul Manut Tri Brata Sandi


      Tatêpakan kulkul patut nganutin ring sane kabaos tri brata sandi: Dharma, Sima, Laksana. Têgêsipun:
v  Dharma           : suaran kulkul pinaka tatêngêr upacara agama.
v  Sima                : suaran kulkul pinaka tatêngêr kapañca-baya.
v  Laksana           : suaran kulkul pinaka tatêngêr sangkêp, patêdunan desa, banjar 
miwah sêkaa truna.
Nenten kapatutang ngawag-ngawag, samaliha makarya tatêpakan sane nenten kacumpunin manut drêsta sane sampun kamargiang ring desa, banjar, pamaksan, dadia, panti, sêkaa miwah sane lianan.

Yening sêlêhin, sayuaktinipun kulkul madue fungsi instrumental miwah fungsi rêgulatori.
1. Fungsi Instrumental, wantah kulkul kanggen pinaka sarana kaweruhan ring kahanan gatra sane 
    pacang kadauhang ring para krama sarêng sami.
2. Fungsi Regulatori, wantah kulkul kanggen pinaka ngiket sahananing saurah-arih parilaksana i 
    krama, manut sapituduh i prajuru adat. Patut kasungkemin pinaka pamargin drêsta inucap. 

I krama sane nentên nginutin ring drêsta utawi awig-awig/pararêm sane sampun kamanggêhang, pacang kêni dêdosan, makadi dêdandan naur antuk jinah sane mawilangan manut sane sampun kacumpunin sarêng krama sarêng sami. Inggih sakadi asapunika akidik sasuratan puniki, ampurayang antuk kakiranganipun, mogi-mogi wentên pikênohipun.

Jumat, 07 Juni 2013

Dewek lan Karya: Pinaka Selehan Urip

Dewek?
Karya?
Dewek lan karya nenten prasida kapasahang ring kawentenan janma maurip, duaning punika madue paiketan sane mabuat pisan. Dewek pinaka aspek motorik ring kuripane. Yening nenten wenten dewek pacang majanten nenten mrasidayang nglaksanayang pakaryan, pinaka swadharmaning manusa. Karya nenten mrasidayang kapikolihang yening kahanan dewek i manusa sinengkaon, samaliha nenten becik kawentenanipun pacang ngamolihang sane kabaos karya mautama. Punika mawinan, i manusa patut pisan urati miwah lingu ring kahanan dewekipune, nenten dados kanggen makarya kemanten nanging nenten uning kahananipun pet prade rumasa sampun kaleson. Punapi malih sampun wenten macihna deweke pacang sinengkaon. Dewek patut kapratiaksayang, mangda polih asupan gizi, vitamin, miwah ajengan sane becik mangda deweke mrasidayang molah ring sahananing pakaryan. Nenten wenten wigunanipun pakaryane becik sakewanten deweke nenten mrasidayang muputang, nirdon madue jinah akeh sakewanten nenten prasida meanin dewekipun anggen matamba, nambain dewekne kasinengkaonan. Manut ungkapan ring basa Indonesia "Di dalam Tubuh yang Sehat, terdapat Jiwa yang Kuat", mawinan ngawit mangkin ngiring urati ring kahanan deweke.... deweke pinaka anggen nyujur dharma, artha, kama, moksa. Urip nenten ja anggen makarya, sakewanten mangda nganutin saurah-arih magama, ngincepang sadaging tattwa, nginggilang kasusilan, miwah ngamargiang acara (upacara, adat-istiadat, tradisi, msl). Tiosan punika deweke pinaka pangawit anggen makarya gumanti molihang artha, cihnan kasukan ring uripe pacang nincapang anggen ngruruh sane kabaos kama, saluir daging pangarsa sane luih. Sapunika taler, deweke anggen nyujuh tetujon kahuripan sane niskala utama inggih punika moksa. Kasukan nenten patandingan, patut kapikolihang manut phala karma i manusa.

Yening sampun sareng sami malaksana patut, majanten saluir pangapti pacang kapikolihang, antuk dewek jalaranipun. Kenak seger oger nenten prasida kataur antuk jinah, mawinan banget maal ajinipun yen saihang ring kawentenan ajin barang. Pratiaksain deweke, kenak setata anggen jalaran makarya ngruruh pangupajiwa!!!